کتاب آشنایی با برکلی

برای خوانندگانی که آشنایی جدی و عمیقی با فلسفه و جهان فیلسوفان ندارند، اما می‌خواهند قدم در این مسیر بگذارند، منابع و کتاب‌هایی لازم است تا چراغ راه آن‌ها باشد. مجموعۀ «آشنایی با فیلسوفان» نوشته پل استراترن با چنین هدفی نوشته شده است. استراترن با زبانی ساده و موجز و به دور از پیچیدگی، خواننده را با فیلسوفان و جهان و افکار آن‌ها آشنا می‌کند. «آشنایی با برکلی» یکی از کتاب‌های این مجموعه است. کتاب‌های این مجموعه ساختاری مشابه دارند، مقدمه، موخره، موقعیت تاریخی و اجتماعی فیلسوف و جایگاه او در تاریخ اندیشه، در این مجموعه کتاب‌ها روایت می‌شود. گاه‌شماری هم؟ سیر تحولات تاریخی فلسفه، وقایع تاریخی مهم در عصر هر فیلسوف و حوادث مهم زندگی خود فیلسوف را نشان می‌دهد. گزیده‌‌ای از نوشته‌های مهم فیلسوف و نکات اصلی اندیشه‌ او از زبان خودش نیز بخشی از ساختار کتاب‌های این مجموعه است.
استراترن با دقت قطعه‌های کلیدی و راهگشا را انتخاب می‌کند و در اختیار خواننده قرار می‌دهد. شرح احوال و روحیات هر فیلسوف به گونه‌ای روایت می‌شود که در پایان خواننده احساس می‌کند آن فیلسوف برایش شخصیتی بسیار آشناست.
تمامی موارد ذکر شده در کتاب «آشنایی با برکلی» هم رعایت شده است. بسیاری از فلاسفۀ امروزی، برکلی را از فیلسوفان ایده‌آلیست مدرن به شمار می‌آورند. او در سال ۱۶۸۵ در شهرک ییلاقی کلیکنی در نزدیکی دوبلین متولد شد و اولین و آخرین ایرلندی‌ای بود که نقشی عمده در فلسفه داشت. برکلی به تجربه‌باوری لاک معتقد بود اما نمی‌خواست بپذیرد که این نگرش به ماتریالیسم و مادی‌گرایی می‌انجامد و جایی برای خدا نمی‌ماند. برکلی مردی متدین بود، بنابراین نظریه لاک را این‌گونه بیان کرد: ممکن است شناخت ما حاصل تجربه باشد اما این فقط از احساس تشکیل شده است. ما دسترسی به چیزی که این احساس را ایجاد می‌کند، نداریم.
برکلی معتقد بود وقتی چیزی نمی‌بینیم، وجود ندارد. از نظر او اگر ما درختی را نمی‌بینیم یا به صورت دیگری مثل لمس کردن یا بوییدن درکش نمی‌کنیم، درخت وجود ندارد. برکلی مرد خداترسی بود که سرانجام اسقف شد. برکلی می‌گوید جهان فقط وقتی وجود دارد که داریم آن را درک می‌کنیم. اما حتی وقتی جهان را مستقیما درک نمی‌کنیم این جهان از ادراک خداوند بصیر برخوردار است.
مشهورترین استدلال برکلی این است: هستی درک شدن است. برکلی نظرات و ایده‌هایش را در کتاب «رساله‌ای در باب نظریۀ جدید نگرش» و نیز کتاب «رساله‌ای در باب اصول شناخت انسانی» به ترتیب در سال ۱۷۰۹ و ۱۷۱۰منتشر کرد.
کتاب «آشنایی با برکلی» با زبانی ساده و موجز زندگی، روند فکری و ایده‌های برکلی را روایت می‌کند و برای خوانندگان علاقمند به فلسفه و به‌خصوص کسانی که تازه گام در این راه گذاشته‌اند، جذاب و خواندنی است.