این میل عظیم خوانده شدن به نام، شاخصهی شمایل اسماعیل است و ازهمینروی او مدام از سوی ابرهیم، هاجر، ساره و اسحاق، خوانده میشود، به مهر و به حسد! اسماعیل رازوارهی روایات کهن عهد عتیقیست و جز حکمت خداوندی، هیچ نمیدانیم که چرا تقدیر او در سرگشتگی و جستوجوی مدام، اینگونه رقم خورده است. اسماعیل بردبار حلیم، نزد هرمان ملویل به راوی چگونگی مواجهه با بنیانهای بدی و نیکی بدل شده، گویی خود ملویل است که ترجیح میدهد «اسماعیل» باشد! اسماعیل رمان موبیدیک، سرنوشتی دیگرگون از اسماعیل کتاب مقدس دارد؛ اگر اسماعیل بابیلون همراه با مادر از درگاه پدر رانده شد، اسماعیل کتاب عظیم ملویل، همراه کاپیتان اهب است که دیوانهوار و توقفناپذیر فقط میخواهد به نهنگ سفیدش برسد و در این راه به هیچ اصل انسانی و اخلاقی نیز پایبند نیست. اسماعیل در هر دو روایت، در مسیر تفسیر، نظارهگر خودخواهی و استبداد است و توانی برای مقابله و تغییر ندارد. کتاب «مرا اسماعیل صدا کن» بازنگری و شرح درخشان «هیوبرت دریفوس» بر رمان بیبدیل هرمان ملویل است که با مداقهای بینظیر، همهی روایتهای اسماعیل را در دل جهان فلسفی نویسندهی شهیر آمریکایی واکاوی میکند. دریفوس ماجرای رمان را به دل نیای عهد عتیقیاش برده و در لایههای مختلف داستان کنکاش کرده و پیش میرود. پیش رفتنی که علاوه بر یک تفسیر تاریخی، فلسفی و زیباییشناختی، اهمیت بسیار کتاب موبیدیک و کار بزرگ او در تاریخ ادبیات را نیز به ما یادآوری میکند.
کتاب مرا اسماعیل صدا کن