کتاب البته که عصبانی هستم

اوایل سپتامبر ۱۹۹۱ من و همسایه هایم با شنیدن غرش بمباران هوایی بالای سرمان به زیرزمین ساختمان پنج طبقه مان در زاگرب می دویم. به خلاف همسایه ها، من هشدارها را خیلی جدی نمی گرفتم. حالا برایم سوال شده این «خطا»، این تکبری که خطر را چندان جدی نمی گیرد، از کجا آمده. آن موقع ها اعتقاد سفت وسختی داشتم که بیشتر مردم از رهبران کاریکاتور مانندشان پیروی نمی کنند، آنچه سال ها صرف ساختنش کرده اند خراب نمی کنند و آینده ی فرزندانشان را به باد نمی دهند. شاید بتوان این باورها را گردن «نقص» من انداخت. نمی خواستم آنچه بینش معیوبم در طول سال های قبل به چشم دیده بود باور کنم. و در آن سپتامبر ۱۹۹۱ هم نمی خواستم نشانه ای که درست مقابلم بود باور کنم. راستش شاید بهتر بود اجازه می دادم همان پایین توی زیرزمین، همراه دسته ی کوچکی از آدم ها، آن فکر کوچک چرک در ذهنم جا بیفتد: این که خیلی ها واقعا از جنگ سر ذوق آمده اند. هیجان های نو ناگهانی پوچی زندگی شان را پرکرده بود؛ یک شبه، سرخوردگی های فردی مفری پیدا کرده بودند، فقدان های فردی قابل جبران و تعصب های فردی رها شده بودند. آنجا، در آن زیرزمین، همسایه ای مسن تر مثل موشی با قدم هایی کوتاه آمد توی حوزه ی دید «معیوبم» می گفتند او غیرقانونی به آپارتمان پنج خوابه ی پیرزنی رفته که کمی بعد از نقل مکان او مرده بود. از آن به بعد شد مالک آپارتمان. همان روز اول زیرزمین با بازوبندی سرخ و تفنگی کمری توی جیب عقبش سروکله اش پیدا شد. هیچ کس راجع به بازوبند او یا معنایش یا این که تفنگ را از کجا آورده چیزی ازش نپرسید؛ با دقت به دستورالعمل های آشفته اش گوش می دادیم. روز بعد، آقای همسایه معاونی هم پیدا کرد با بازوبند سرخ و تفنگ کمری مشابه. معاون جوان بیکار بود و با همسایه ای کوشا و زحمت کش ازدواج کرده بود. یک وقتی که خانم ساعت بیولوژیکش به تیک تاک افتاده بود، مرد جوان را یافت که سه بچه برایش بیاورد و بعد آن بود که هدف های مرد محقق شدند و ته کشیدند. بازوبند و تفنگ کرامت این ابله را برگردانده بود. منتها تا آن وقت اصلانمی دانست کرامت چیست. همان طور که صدا را قطع می کردم به همسایه ها نگاه کردم. بعد ته ته مغزم، به لطف بینش معیوبم، آینده ی نزدیک را خیلی کوتاه دیدم: حس کردم می دانم چه کسی اول دندانش را فرومی کند توی گلوی دشمن، چه کسی دوران جنگ را مقابل تلویزیون می گذراند.