«مجاهد» نامی بود که در دورهٔ مجلس اول بر داوطلبان نظامی مشروطه خواه گذاشته شد. این نیرو بر تحولات سیاسی و اجتماعی کشور اثری دیرپا گذاشت. مجاهدان تبریز، در روزهای استبداد صغیر، پرچم مشروطه خواهی برافراشتند و شهر خود را در برابر تهاجم نیروهای دولتی حفظ کردند. مجاهدان اردوی شمال هم پای بختیاری ها بر پایتخت دست یافتند. اما پس از بازگشت نظام مشروطه، مجاهدان چندپاره شدند. آن ها به جناح های مختلف گرویدند و به عرصهٔ مبارزهٔ سیاسی پا نهادند. سرانجام با انحلال مجلس دوم، نیروی مجاهد از میدان سیاست کنار رفت.
این کتاب پدیدهٔ مجاهدان مشروطه را بررسی می کند، به مطالعهٔ خاستگاه اجتماعی آن ها می پردازد، تأثیر آنان را بر رویدادهای کشور می سنجد، و از زمینه های ضعف و نابودی آن نیرو سخن می گوید، این نگاهی است « از پایین» به مشروطیت که می کوشد بر تاریخ اجتماعی ایران در زمان های پرافت وخیز پرتو بیندازد.
کتاب مجاهدان مشروطه
نشر نی
سهراب یزدانی
