کتاب نامه ای در باب تساهل

جان لاک، یک متفکر بریتانیایی، در زمستان ۱۶۸۵-۱۶۸۶ میلادی یک نامه به یکی از دوستان صمیمی خود نوشت. این نامه در سال ۱۶۸۹ منتشر شد و نتیجه آن اثری ارزشمند و مهم بود که امروزه به عنوان "نامه‌ای دربارهٔ تساهل" شناخته می‌شود.
نامهٔ لاک در زمانی نوشته شد که تأثیر کلیسای کاتولیک در انگلستان به شدت افزایش یافته بود و گروه‌های پروتستان تحت فشار قرار می‌گرفتند. همچنین، حکومت لوئی چهاردهم ترسناک و جنگ‌طلب بود. به همین دلیل، لاک به دلیل ترس از تسخیر و گسترش این نوع دیدگاه، تصمیم گرفت دربارهٔ تساهل دینی میان مردم و دولت بنویسد.
لاک، که یکی از بنیانگذاران مکتب تجربه‌گرایی بود، در نامهٔ "تساهل" به خلاف سنت و تفکر توماس هابز، به دفاع از انجمن‌های مسیحی مختلف پرداخت و دربارهٔ رابطه بین دین و دولت و مسئلهٔ قدرت و دخالت حکومت در امور شخصی شهروندان بحث کرد.
در واقع، در مقابل هابز که عامل اصلی یک جامعهٔ مدنی خوب و سالم را یکدستی دین می‌دانست، لاک به این استدلال پرداخت که وجود گروه‌های مذهبی مختلف می‌تواند از بروز آشوب درونی در یک کشور جلوگیری کند؛ زیرا بسیاری از تنش‌ها ناشی از محدودسازی ادیان مختلف در جامعه است که به تعارضات مختلف منجر می‌شود.
هدف اصلی این فیلسوف این بود که اهداف و نقش دولت و دین را به طور مجزا مشخص کند و آن‌ها را به عنوان نهادهای کاملا مستقل و جداگانه معرفی کند. به عبارت دیگر، دولت مسئولیت تأمین آزادی و رفاه شهروندان را دارد و دین باید به مسائل رستگاری و نجات انسان‌ها متمرکز شود.
از جمله تأثیرگذارترین نوشته‌ها در تاریخ اندیشه سیاسی غرب، دو رساله حکومتی و نامه‌ای در مورد تساهل جان لاک است که امروزه، بیش از سه قرن پس از نگارش، برای بحث‌های سیاسی حیاتی باقی مانده است. متون کامل همراه با مقالات تفسیری سه محقق برجسته لاک در این جلد آمده است. مقدمه ایان شاپیرو، نوشته های سیاسی لاک را در زمینه تاریخی و بیوگرافی قرار می دهد. جان دان هم زمینه‌های فکری را که در آن لاک دو رساله حکومت و نامه‌ای در مورد تساهل را نوشت و هم بحث‌های عمده تفسیری پیرامون معنای آنها را بررسی می‌کند. روث گرانت بحث جامعی از دیدگاه های لاک در مورد زنان و خانواده ارائه می دهد و شاپیرو مقاله ای در مورد عناصر دموکراتیک نظریه سیاسی لاک ارائه می دهد. در مجموع، متون و مقالات این جلد، بینش ارزشمندی را در مورد تاریخ ایده‌ها و تأثیر پایدار اندیشه سیاسی لاک ارائه می‌کنند.