کتاب حدیث نفس

رویداد مهم فرهنگی این زمان تشکیل نخستین کنگره نویسندگان ایران در تیرماه ۱۳۲۵ بود. من و شاهرخ که بفهمی نفهمی سودای نویسندگی در سر می پروردیم، به کمک دکتر سید علی شایگان، استاد حقوق مدنی دانشکده مان، که نائب رئیس کنگره بود، در نشست نامداران شعر و ادب شرکت کردیم. در جایگاه هیئت رئیسه، صادق هدایت سایه وار در گوشه ای کز کرده بود، معلوم بود خود را نخود این آش نمی داند. سخنرانی مغلق و پرطمطراق علی اصغر حکمت درباره ی شعر فارسی مورد انتقاد شدید احسان طبری، دکتر خانلری و عبدالحسین نوشین قرار گرفت. … برای ما دیدن قیافه ی کسانی چون دهخدا، بهار، نیمایوشیج، هدایت و دیگران، بیش از درک این مباحث، هیجان انگیز بود. … از نشست های کنگره ی نویسندگان، نمی دانم چرا، چیزی که به روشنی در ذهنم مانده، حکایتی است که نوشین در سخنانش نقل کرد: شخصی نزد امیری رفت و گفت من بزرگ ترین هنرمند جهانم و می خواهم هنرم را در حضور امیر به نمایش گذارم. پس صد سوزن خواست و سوزن اول را به چند قدمی پرتاب کرد، به طوری که از ته در خاک نشست. سپس سوزن دوم را به گونه ای رها کرد که سرش در سوراخ سوزن اول جای گرفت و بدین منوال، صد سوزن را به یکدیگر پیوست. آن گاه باد در غبغب انداخت و برای هنرنمایی خود انعام خواست. امیر گفت شلاق بیاورند. مرد شگفت زده پرسید پاداش هنر را با شلاق می دهی؟ امیر جواب داد: «بلی، چرا که تو این همه نبوغ داری ولی هوش و نبوغت را در راه بهتری به کار نمی اندازی…» نوشین سپس افزود بسیاری از شاعران و ادبیان ما قصیده ی صدبیتی بدون الف قاآنی را شاهکار هنری می دانند و از لفاظی و درازنفسی او و امثالش تقلید می کنند. ای کاش می شد مقلدین امروز قاآنی را خدمت آن امیر برد!