کتاب نه چندان زیبا ، با هوشی متوسط

«نه چندان زیبا با هوشی متوسط» اولین رمان محمد جواد صابری است. او پیش از این تجربه‌هایی در زمینۀ روزنامه‌نگاری داشته است و رمانش نیز بازتاب‌دهندۀ وقایع سیاسی و اجتماعی است. داستان این رمان نگاهی شخصی و داستانی به وقایع بعد از سال ۸۸ است. وجه اجتماعی این اثر برجسته است و مسائل روز را واکاوی می‌کند. این اثر را می‌توان در ردۀ آثاری قرار داد که پس از شکست بزرگ نوشته می‌شوند، شبیه به داستان‌هایی که بعد از کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ نوشته شده‌اند. قصه در زمانه‌ای می‌گذرد که یاس و ناامیدی در جامعه وجود دارد. مرگ نیز در این اثر موضوع اصلی است. صابری معتقد است که ادبیات شکست هم می‌تواند، ادبیات مرگ باشد یعنی آثاری تلخ و تاریک و هم ادبیاتی طنز که زندگی را به سخره بگیرد. از نظر نویسنده نوشتن دربارۀ مرگ سخت است اما او چاره‌ای جز این نداشته است که از مرگ بنویسد، چرا که رمانش بازآفرینی زمانه شکست و یاس است.
نویسنده سعی کرده است با دیدی جامعه‌شناسانه به موضوعات اطرافش نگاه کند. این رمان در واقع چالش بین وقایع درونی و بیرونی است. نویسنده در طول داستان اطلاعات را قطره‌چکانی به مخاطب می‌دهد و نکات اصلی را برای یک چهارم پایانی کتاب نگه داشته است. هر چه به پایان کتاب نزدیک می‌شویم، قصه ملموس‌تر می‌شود. بخش پایانی داستان درخشان‌ترین قسمت آن نیز هست.
«نه چندان زیبا با هوشی متوسط» رمانی تجربی است که با سه زاویه دید نوشته شده است. زاویه دید اول شخص و دانای کل متداول و زاویه دید دانای کلی که شخصیت داستانی را خطاب قرار می‌دهد که شبیه به دوم شخص است. داستان روزهای آخر خدمت یک سرباز و مواجه شدن او را با مرگ روایت می‌کند. سرباز مجبور می‌شود به شهر ابا و اجدادی خودش بازگردد. محور دیگر رمان قصه عاشقانۀ سرباز است که خوب پیش نمی‌رود و او دست به رفتارهای عجیبی می‌زند.
زندگی روزمره، توهمات شخصیت اصلی و خیال‌پردازی‌هایش داستان را به پیش می‌برند. موقعیت‌هایی که شخصیت با آن‌ها روبرو می شود گاهی تلخ است و گاهی طنرآمیز و مضحک. از این رو در رمان تلخی‌ها آمیخته با طنز هستند تا زهر آن‌ها گرفته شود. داستان‌ها و خرده‌روایت‌های زیادی در رمان نیز وجود دارد که از دید برخی منتقدان ادبی، تعدادی از این خرده‌روایت‌ها را می‌توان حذف کرد. اما نویسنده این خرده‌روایت‌ها را در خدمت شخصیت‌پردازی می‌داند.
زبان اثر نیز ساده و روان است و خواننده را با خود همراه می‌کند. «نه چندان زیبا با هوشی متوسط» رمانی تجربی و متفاوت است اما قصه‌ای روان دارد و خواننده را با خود همراه می‌کند.