کتاب ترکش لغزنده

«ترکش لغزنده» دومین رمان آیت دولتشاه است. پیش از این، مجموعه داستان «خویش‌خانه» و رمان «این بازی کی تمام می‌شود» از او منتشر شده است. «ترکش لغزنده» فضایی متفاوت با دو کتاب قبلی دولتشاه دارد. این کتاب دربارۀ مصائب جنگ است. تاثیری که جنگ بر زندگی خانواده‌ها می‌گذرد. داستان در خرم‌آباد زادگاه نویسنده می‌گذرد و این برگ برنده‌ای است برای او، چرا که آن فضا را به خوبی می‌شناسد. رمان روایتگر زندگی سه نسل از یک خانواده است. ما شاهد زندگی این خانواده در طول یک قرن هستیم. رمان به دوره‌‌های پیش از جنگ، زمان جنگ و بعد از جنگ می‌پردازد. آوارگی ناشی از جنگ و مشکلات آن، قصه را پیش می‌برد. آدم‌هایی که هیچ نقشی در شروع و ادامۀ جنگ ندارند به یک‌باره درگیر آوارگی و قربانی جنگ می‌شوند. چند خانواده برای فرار از جنگ، زندگی خودشان را رها می‌کنند و تن به مهاجرت می‌دهند. روایت آدم‌هایی عادی که با جنگ دست و پنجه نرم می‌کنند.
«ترکش لغزنده»یک مقدمه و سه بخش دارد. بهزاد، کامبیز و ای در میان جان سه بخش این رمان هستند. خرده روایت‌هایی در هم تنیده شده‌اند، پیش بردن این روایت‌های موازی با هم، در کنار روایت اصلی داستان از نکاتی است که نویسنده به خوبی از پس اجرای آن‌ها برآمده است. یک روایت در مورد خان و نسل اول این خانواده در کنار روایت اصلی کامبیز و بهزاد و حضور دختری که مثلث عشقی را شکل می‌دهد، داستان را برای خواننده جذاب و پرتعلیق می‌کند. نویسنده با فلاش‌بک‌هایی زندگی پیش از جنگ کامبیز و بهزاد را نشان می‌دهد که حالا ویرانی و مهاجرت باعث می شود تا روی دیگر و تلخ زندگی را ببینند.
نویسنده برای روایت حال و گذشته این خانواده از زاویه دید اول شخص و سوم شخص استفاده کرده است. این دو زاویه دید هم ماجرای خان را روایت می‌کند و هم احساسات و عواطف و درونیات بهزاد و کامبیز را و از این طریق ما زندگی این خانواده را در برهه‌هابی مختلف زمانی شاهد هستیم. این تغییر زاویه دید باعث شده است ماجراهای داستان از زوایای متفاوت به نمایش دربیایند. انگار این مهاجرت در زمان و مکان، به نوعی سفری از بیرون به درون شخصیت‌هاست. نویسنده به این ترتیب، دوره‌های مختلف زندگی شخصیت‌ها را واکاوی و نشان می‌دهد. زندگی آدم‌هایی که انگار پشت دود و غبار جنگ از نظر پنهان مانده‌اند. روایت زندگی چند نسل از یک خانواده که هر کدام به شکلی در یک مقطع از زندگی‌شان درگیر جنگ بوده‌اند.
«ترکش لغزنده» رمانی خوش‌خوان با زبانی ساده است که تعلیق لازم را برای پیگیری داستان دارد و خوانندۀ علاقمند به موضوعات اجتماعی و تاریخی را راضی نگه می‌دارد.