فرقه جمهوری انقلابی ایران یک حزب سیاسی چپ میانه با گرایشهای سوسیالیستی بود که در سال ۱۳۰۳ شمسی توسط جمعی از ایرانیان ساکن آلمان تأسیس شد.
حقیقت است که جنبش چپ ایران، بخش بسیار مهم و سر نوشت سازی در تاریخ اندیشه سیاسی و جنبش انقلابی ایران معاصر را به خود اختصاص داده است.
این جنبش فکری اجتماعی و سیاسی که در ابتدا دوران نهضت مشروطه به چند روشنفکر و تحصیل کرده اروپا منحصر می شد در طول کمتر از 50 سال چنان در جامعه ایران پیشروی کرد و ریشه دواند که منتهی به تشکیل تنها حزب سازمان یافته و کلاسیک تاریخ سیاسی ایران گشت( حزب توده) از اوایل نهضت مشروطه که اندیشه سوسیالیستی و مارکسیستی مانند سیلی از اندیشه های عصر روشنگری و رنسانس( لائیسیسم. سوکولاریسم و دموکراسی و...) پا به عرصه اجتماعی و سیاسی ایران نهاد تا اواخر سالهای 1360 که آخرین شبکه ها و سازمانها مارکسیستی، متلاشی شد، جنبش چپ ایران فراز و نشیب فراوانی را تجربه کرد.
این نهضت فکری که طیفی وسیع از گروههای مختلف( مارکسیسم. سوسیالیسم. و سوسیال دموکرات) را در بر می گرفت علی رغم جذب هزاران هزار جوان مومن و معتقد و مبارزه ای بی امان( که نسلی از شورشیان آرمانخواه را در خود پرورش داد) عاقبتی بس تراژدیک یافت و در چندین و چند مرحله شکست های فکری و سیاسی سنگینی را متحمل شد که به از دست رفتن جان تعدادی کثیری از اعضایشان منتهی گشت.
کتاب تاریخچه فرقه جمهوری انقلابی ایران و گروه ارانی