کتاب رستاخیز جان

در داستان های امروز، خلاف قصص پیشینیان، اعاظم و قهرمانان نیستند که آفاق انسانی را در وجود و حیات، عمل و گفتار خویش تعین می بخشند، بلکه « من » ها یا « افراد منتشر » در روی سیاره خاک هستند که چگونگی حضور خویش در جهان را باز می گویند. وضع دن کیشوت در برابر جهانی که او را در احاطه داشت، وضع قصص پیشینیان در برابر رمان جدید است. دن کیشوت زمانی به جست وجوی ماجراهای قهرمانانه شوالیه های قرون وسطا از خانه بیرون می آید که عصر قهرمانان سپری شده است. زیبایی اسرارآمیز رمان سروانتس ( ۲۶) در همین جاست. پهلوانان باستانی ایران اکنون حتی در کلام نقالان نیز زنده نمانده اند؛ آنها در آخرین نفس های احتضار خویش، این سوی و آن سوی، در این شهرستان و آن روستای دورافتاده معرکه می گیرند و زنجیر می درانند و مجمعه فلزی پاره می کنند و زیر چرخ های کامیون می خوابند

آدمی همچون من که از خاک شرق برآمده، ریشه اش در همین خاک محکم شده، در زیر همین آسمان شاخ و برگ گسترانیده و از باران وحی و شهود قلبی سیراب شده است می داند که معمای « من » گشودنی نیست. معمای « من » یعنی همه معمای هستی... و این معما یا بهتر بگویم « راز » گشودنی نیست که نیست؛ نه با رمان که با هیچ چیز. راز اگر در دام انکشاف می افتاد که دیگر راز نبود. میلان کوندرا نیز انتظار نمی برد که رمان این راز را بگشاید. این قدر هست که رمان می تواند از عهده بیان این « وضع » برآید، وضع انسان در جهان، یعنی آن چه که میلان کوندرا به تبعیت از هیدگر ( ۱۵) آن را « در جهان بودن » ( ۱۶) می خواند.