«خشکسالی» اثر جی.جی. بالارد دومین کتاب از یک سهگانه است. بالارد یکی از مهمترین نویسندگان ادبیات معاصر انگلستان است و آثارش معمولا پرفروش هستند. تاکنون برخی از آثار او به فارسی ترجمه شدهاند از جمله «دنیای بلور» اولین کتاب این سهگانه. جهانی که بالارد تصویر میکند، آخرالزمانی و به نوعی پادآرمانشهری است. جهانی که انگار به انتها رسیده است و دیگر قابل سکونت نیست. در رمان «دنیای بلور» با جنگلی رو به رو هستیم که کمکم تبدیل به بلور میشود، گرچه بلورها زیبایند اما در هر حال جنگل نابود میشود.
رمان «خشکسالی» همچنان که از نامش پیداست دربارۀ خشکسالی است. مسئلهای که همین حالا بسیاری با آن روبرو هستند و با آن دست و پنجه نرم میکنند. جهانی که بالارد خلق میکند تخیلی است، اما خشکسالی و غیر قابل سکونت شدن سیارۀ ما شاید هم، دیگر چندان تخیلی نباشد. در آیندهای نه چندان دور بحران جهانی آب همۀ انسانها را درگیر خواهد کرد. قهرمان این رمان دکتر چارلز رانسوم پا به هر جا که میگذارد خشکسالی پیش از او به آنجا رسیده است و دیگر نشان اندکی از زندگی و آبادانی در آنجا وجود دارد. باران نمیبارد، رودخانهها خشک شدهاند و انسانها منتظر مرگ هستند. میتوان در این رمان، آخرین روزهای حیات روی زمین را، به روشنی تصور کرد؛ خشک شدن سیارهای که روزگاری فقط از آب بوده است، و نیز میتوان برباد رفتن آرزوهای انسانها را دید که چگونه همچون رودها، خشک و پژمرده میشوند.
بالارد در ژانر علمی تخیلی مینویسد و در این رمان پادآرمانشهری، بدبینی او را نسبت به رفتار انسانها با طبیعت میبینیم. او نقدی جدی دارد بر دنیای مصرفزده و تکنولوژیهای جدید که طبیعت را نابود میکنند.
«خشکسالی» نقدی است بر جهان مدرن، مصرفگرایی نظام سرمایهداری که برای رسیدن به اهداف اقتصادی از هیچ چیز رویگردان نیست و حتی مهمترین منابع حیاتی بشر را نیز از بین میبرد.
خشونت یکی از عناصری است که در آثار بالارد نمود دارد و گاهی شکل افراطی به خود میگیرد اما خشونت جاری در «خشکسالی»، برآمده از شرایط و شکلی از رفتار انسانهاست.
بالارد زبانی ساده و عینی دارد که کمک میکند تا خواننده همه چیز را تجسم کند و در ذهنش ببیند، انگار در حال تماشای فیلمی است. توصیف فضا و شخصیتها، قدرتمند و ملموس است. قدرت قصهگویی و شخصیتپردازی بالارد همراه با زبان سادهاش خواننده را وارد فضای آخرالزمانی داستان میکند. بالارد میگوید ژانر عملی تخیلی را به شکل تصادفی کشف کردم و تحت تاثیر آن قرار گرفتم. اما از سبک رایج این ژانر پیروی نکردم. در آثار بالارد مایههایی از سورئالیسم و روانکاوی در هم آمیخته شده است، او جهانی خلق میکند، سرشار از تخیل، اما ملموس و عینی.
«خشکسالی» برای علاقمندان به آثار آخرالزمان و پادآرمانشهری گزینهای مناسب و خواندنی است.
کتاب خشکسالی