کتاب تاریخ ادبیات روسیه (جلد دوم)

این کتاب که از ۱۸۸۱ یعنی سال فوت داستایفسکی آغاز میشود در واقع ادامه مجلدی است درباره زمان‌های پیش از آن تاریخ که اینک در دست تهیه دارم. این تاریخ را از این لحاظ برگزیده ام که نقطه مشخصی است اما به هیچ روی در تاریخ حیات ادبیات روسیه نقطه عطف حیاتی و مهمی نیست و بیش از آن که مشعر بر آغازی باشد مبین پایانی است. پایان عصر کلاسیک رئالیسم روس. اگر بخواهیم به سراغ خط کامل و پیوسته ای که این دو بخش از تاریخ را از یکدیگر مجزا می کنند برویم باید تا حدود سال ۱۸۴۵ به عقب برگردیم یا تا حوالی ۱۸۹۵ جلو برویم به این ترتیب پانزده سال اولی که جزو این تاریخ آمده دوران «پیری» است: این پانزده سال فصل خزان عصر بزرگ رئالیسم است بزرگترین مرد این دوران تالستوی پیر است که متعلق به نسل گذشته است و دومین فرد بزرگ آن نبوغ «پاییزی» چخوف است.