کتاب فصل خاکستر

"فصل خاکستر" رمانی گسترده با درون‌مایه‌های سیاسی و تاریخی از نویسنده‌ی مکزیکی خورخه ولپی است که به دلیل روایت‌های پیچیده و تعامل عمیقش با رویدادهای جهانی شناخته می‌شود. این اثر جاه‌طلبانه، که نخستین بار به زبان اسپانیایی با عنوان *No será la Tierra* منتشر شد، داستان‌های تخیلی را با تاریخ واقعی در هم می‌آمیزد و تصویری قدرتمند از تحولات سیاسی، پیشرفت‌های علمی و دگرگونی‌های ایدئولوژیک قرن بیستم و اوایل قرن بیست‌ویکم ارائه می‌دهد. ولپی، یکی از چهره‌های برجسته‌ی "جنبش کراک"-جریانی ادبی در مکزیک که درصدد فراتر رفتن از داستان‌سرایی سنتی آمریکای لاتین بود-روایتی چندلایه خلق کرده است که در ابعاد جغرافیایی و زمانی گسترش می‌یابد. "فصل خاکستر" با سبکی تحلیلی و فکری، به ظهور و سقوط نظام‌های سیاسی، تأثیر اکتشافات علمی و سرنوشت افرادی که در این تحولات گرفتار شده‌اند، می‌پردازد.
این رمان که در سه پرده ساختار یافته است، سرنوشت درهم‌تنیده‌ی چندین شخصیت-دانشمندان، سیاست‌مداران، جاسوسان و شهروندان عادی-را در بستر برخی از سرنوشت‌سازترین لحظات تاریخ معاصر دنبال می‌کند. روایت، از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و فاجعه‌ی چرنوبیل تا ظهور سرمایه‌داری نئولیبرال و انقلاب دیجیتال را در بر می‌گیرد. با جایگزین شدن جنگ سرد با نظم جهانی جدید، شخصیت‌ها درگیر تغییر وفاداری‌ها، معضلات اخلاقی و پیامدهای جاه‌طلبی‌های علمی و سیاسی می‌شوند. ولپی، ضمن روایت این تحولات، تصویری گیرا از دگرگونی‌های جهانی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه امر شخصی و امر سیاسی به شکلی جدایی‌ناپذیر در هم تنیده‌اند. ساختار پیچیده‌ی رمان و تغییرات سریع در دیدگاه‌های روایی، بازتابی از آشفتگی و پیوستگی جهان مدرن است.
درون‌مایه‌ی اصلی "فصل خاکستر"، تنش میان ایدئولوژی و واقعیت است. ولپی، فروپاشی رویاهای بزرگ سیاسی-خواه کمونیستی، سرمایه‌داری یا علمی-را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد که جاه‌طلبی‌های انسانی چگونه اغلب به پیامدهایی پیش‌بینی‌ناپذیر منجر می‌شوند. علم و فناوری نقشی کلیدی در رمان دارند، به‌ویژه در پیوندشان با قدرت. از فاجعه‌ی چرنوبیل تا پیشرفت‌های ژنتیکی، ولپی به معضلات اخلاقی می‌پردازد که زمانی پدیدار می‌شوند که اکتشافات علمی در خدمت منافع سیاسی و اقتصادی قرار می‌گیرند. جهانی‌شدن و پیامدهای آن، از دیگر موضوعات محوری رمان است. با کم‌رنگ شدن مرزهای ملی، بازارهای مالی، امپراتوری‌های رسانه‌ای و شبکه‌های فناوری بیش از پیش سرنوشت انسان‌ها را تعیین می‌کنند. ولپی، جهانی را به تصویر می‌کشد که در آن افراد برای یافتن جایگاه خود در میان نیروهای عظیم تاریخی تلاش می‌کنند.
"فصل خاکستر" رمانی جسورانه و مهیج فکری است که خواننده را به بازاندیشی در نیروهایی که جهان امروز را شکل داده‌اند، فرامی‌خواند. ولپی، با روایت چندلایه، ژرفای تاریخی و تأملات فلسفی خود، اثری خلق کرده است که هم اندیشمندانه است و هم پرکشش. برای خوانندگانی که به تاریخ جهانی، دسیسه‌های سیاسی و تجربه‌های نوین ادبی علاقه دارند، "فصل خاکستر" اثری درخور توجه در ادبیات معاصر است.