"تاریخ ادبیات در ایران" به تالیف دکتر "ذبیح الله صفا" مجموعه ای است چند جلدی که به تدریج طی سه دهه از سال های 1332 تا 1362 به انتشار رسیده است. خلاصه ی جلد های اول و دوم این مجموعه در قالب یک کتاب تحت عنوان "تاریخ ادبیات ایران" توسط نشر ققنوس به عرصه ی چاپ رسیده است.
آنچه در این اثر به آن پرداخته شده، تاریخ ادبی ایران است که از آغاز دوره ی اسلام تا ابتدای قرن هفت هجری و دوران یورش تاتار و مغول به ایران پیگیری شده است. "ذبیح الله صفا" علت تالیف این کتاب به صورت خلاصه را چنین اعلام داشته که کتاب اصلی به جهت مفصل بودن، بیشتر مورد استفاده ی محققین تاریخی و ادبی قرار می گیرد؛ اما اگر قرار باشد مطالبی به صورت مدون از "تاریخ ادبیات ایران" جهت مطالعه ی دانشجویان و علاقمندان ارائه شود، کتاب پیش رو به خوبی از عهده ی این وظیفه برمی آید.
"تاریخ ادبیات ایران" از سه بخش اصلی تشکیل شده که بازه ی زمانی مدنظر کتاب در آن به سه دوره شکسته شده است. داخل هر بخش باز هم این بازه های زمانی به طور دقیق تری تقسیم شده اند و وضعیت ایران از جهات سیاسی، اجتماعی، علمی و ادبی مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از ویژگی های قابل توجه این کتاب، معرفی بزرگ ترین شاعران پارسی گوی در کنار نویسندگان به نثر پارسی است که اطلاعات بی نظیری را از بیش از پنجاه شاعر و نویسنده ی پارسی نویس ارائه می کند و علاوه بر آن، تازی گویان ایرانی در شعر و نثر را نیز به خواننده معرفی می کند.
کتاب تاریخ ادبیات ایران - جلد 1