کتاب ابله: دفتر یادداشت های داستایفسکی

کتاب «ابله: دفتر یادداشت‌های داستایفسکی»، به فرآیند شکل‌گیری یکی از آثار ماندگار فئودور داستایفسکی، نویسندهٔ شهیر روسیه می‌پردازد. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای چهار جلدی است که به روند نوشتن رمان‌های داستایفسکی براساس یادداشت‌های به‌جامانده از او اختصاص دارد و «ابله»، چهارمین کتاب از مجموعۀ «دفتر یادداشت‌های داستایفسکی» به حساب می‌آید.
«دفتر یادداشت‌های داستایفسکی» مجموعه‌ای‌ست که پیش از این سه کتاب دیگر آن، شامل «دفتر یادداشت‌های داستایفسکی: برادران کارامازوف»، «دفتر یادداشت‌های داستایفسکی: شیاطین (جن‌زدگان)» و «دفتر یادداشت‌های داستایفسکی: جنایت و مکافات» راهی بازار نشر شده است.
در «ابله: دفتر یادداشت های داستایفسکی» سفر شکل‌گیری شخصیت‌های داستان، به‌ویژه شخصیت اصلی با نام شاهزاده میشکین پیش‌روی خواننده قرار می‌گیرد. براساس نوشته‌های این کتاب، ایدهٔ اصلی نویسنده در نوشتن رمان «ابله»، «خلق انسانی بسیار زیبا» بوده است. داستایفسکی هشت طرح با پایان‌بندی‌های متفاوت برای رمان «ابله» نوشته که همگی در کتاب حاضر آمده‌اند.
یادداشت‌های نویسنده برای رمان «ابله»، سندی منحصربه‌فرد از فرآیند خلاق و گسترش ایده و قهرمان رمان مرموز داستایفسکی است. شاهزاده میشکین، شخصیت اصلی رمان «ابله»، قهرمانی فراموش‌نشدنی و مظهر نیکی، زیبایی، معنویت، سادگی و پاکی است. افرادی که رمان «ابله» را خوانده‌اند، با خواندن کتاب «ابله: دفتر یادداشت‌های داستایفسکی» متوجه تغییرات عمدۀ این شخصیت، از طرح اولیۀ داستایفسکی تا نسخهٔ چاپی این رمان می‌شوند.
داستایفسکی در رمان «ابله» به شکلی بسیار واقع‌گرایانه، به موشکافی شرایط جامعه و شخصیت‌های داستان، پرداخته است. واقع‌گرایی محض در «ابله»، این کتاب را به یکی از خاکستری‌ترین آثار ادبیات جهان تبدیل کرده است. داستایفسکی نوشتن این کتاب را زمانی شروع کرد که برای فرار از بدهی‌هایش همراه همسر خود در سوئیس زندگی می‌کرد. زمان نوشتن این کتاب، داستایفسکی شرایط روحی مساعدی نداشت و نوشتن این رمان راهی برای نجات نویسنده از شرایط سخت مالی و بدهی‌ها بود.
اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی بسیاری از کتاب وجود دارد که 150 سال پس از نوشته شدن «ابله» و بیش از یک قرن پس از درگذشت نویسنده‌اش، ساخته شده‌اند.