کتاب مسئولیت و داوری

هانا آرنت یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان سیاسی قرن بیستم بود که ماهیت کنش، اندیشه و داوری انسان را در چارچوب رویدادهای تاریخی و معاصر بررسی می‌کرد. او در کتاب «مسئولیت و داوری» به برخی از پرسش‌ها و نگرانی‌های اساسی درباره‌ی ماهیت شر و انتخاب‌های اخلاقی، به‌ویژه پس از هولوکاست و محاکمه‌ی آدولف آیشمن، جنایتکار جنگی نازی‌ها، می‌پردازد.
این کتاب شامل چهار بخش است و هر بخش شامل مقالاتی می‌باشد که توسط آرنت در دهه‌ی آخر زندگی او نوشته شده است. قسمت اول به عنوان مقدمه، شامل دو مقاله است که زمینه را برای ادامه بحث فراهم می‌کند. مقاله‌ی اول با عنوان «مسئولیت شخصی تحت دیکتاتوری»، نسخه‌ی ویرایش شده‌ی سخنرانی‌ای است که آرنت در سال 1964 ایراد کرد و در آن از تز بحث‌برانگیز خود در مورد «ابتذال شر» که برای اولین‌بار در گزارش خود در مورد محاکمه آیشمن بیان کرد، دفاع می‌کند. آرنت ذیل بحث «آیشمن در اورشلیم» استدلال می‌کند که آیشمن یک هیولا یا شیطان نبود، بلکه یک بوروکرات عادی بود که از دستورات و قوانین پیروی می‌کرد بدون اینکه به عواقب اعمال خود فکر کند. طبق ادعای وی، چنین بی‌فکری و همنوایی با شر، ریشه در دنیای مدرن دارد و تنها راه مقاومت در برابر تمامیت‌خواهی حکومت‌ها، رعایت مسئولیت شخصی و داوری اخلاقی است. مقاله‌ی دوم از بخش اول، «چند سوال از فلسفۀ اخلاق»، متنی از دوره‌ای است که آرنت در مدرسه جدید تحقیقات اجتماعی تدریس کرد، که در آن تاریخ فلسفه‌ی اخلاق از سقراط تا کانت را بررسی کرده و به نقد آن می‌پردازد.
بخش دوم کتاب با عنوان «جنبه‌های اخلاقی کنش سیاسی»، شامل سه مقاله است که به بررسی ابعاد اخلاقی کنش سیاسی و نقش داوری و قضاوت در امور عمومی می‌پردازد. مقاله اول، «مسئولیت جمعی» پاسخی است به نامه‌ای از یک شاعر یهودی آلمانی، گونتر آندرس، که آرنت را متهم کرد که نسبت به مردم آلمان به دلیل همدستی در جنایات نازی‌ها بسیار نرم‌تر عمل کرده است. آرنت مفهوم مسئولیت جمعی را رد می کند و استدلال می‌کند که فقط افراد می‌توانند در قبال اعمال خود پاسخگو باشند. مقالۀ دوم با عنوان «نافرمانی مدنی»، تفسیری است بر جنبش حقوق مدنی آمریکا و اعتراضات جنگ ویتنام، که در آن آرنت ماهیت و مشروعیت نافرمانی مدنی را به‌عنوان شکلی از کنش سیاسی تحلیل می‌کند. مقالۀ سوم این بخش، «درباره خشونت»، نقدی است بر تمجید از خشونت و خلط بین خشونت با قدرت در دنیای مدرن.
بخش سوم کتاب با عنوان «حقیقت و سیاست» شامل دو مقاله است که به بررسی رابطه‌ی حقیقت و سیاست و مشکلاتی که دروغ و فریب در عرصه‌ی عمومی ایجاد می‌کند، می‌پردازد. به عقیده‌ی آرنت حقیقت و سیاست ذاتا متضاد هستند و تضاد بین آن‌ها تهدیدی برای هر دو محسوب می‌شود. وی همچنین مروری بر اسناد پنتاگون، به منزله‌ی یک سند طبقه‌بندی شده که شکست دروغ و فریب را آشکار می‌کند، انجام می‌دهد. با این اوصاف کتاب «مسئولیت و داوری»، آراء آرنت را در مورد برخی از مبرم‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل زمان ما به نمایش می‌گذارد که ما را به تفکر انتقادی در مورد شر، اخلاقیات، داوری، حقیقت و سیاست، وا می‌دارد.