کتاب برآمدن اشکانیان

کتاب «برآمدن اشکانیان: تلاقی یونانی مآبی با تاریخ ایران و آسیای میانه»، نوشته‌ی مارک یان اولبریخت، یک اثر تحقیقی ارزشمند در زمینه تاریخ ایران باستان و آسیای مرکزی است. این کتاب، به بررسی دوران اولیه سلسله اشکانیان به‌عنوان دولت ملی فراگیر می‌پردازد که در فاصله‌ی سال‌های 250 تا 165 قبل از میلاد در سرزمین ایران حکومت می‌کردند. اولبریخت در این اثر، پارت را در موقعیت جغرافیایی و فرهنگی منحصربه‌فردی قرار می‌دهد که در آن تمدن‌های ایرانی، یونانی-هلنیستی و آسیای میانه با یکدیگر تلاقی می‌کنند. او با استفاده از شواهد باستان‌شناختی، سکه‌شناسی و منابع کتبی، تصویری جامع از ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این امپراتوری باستانی ارائه می‌دهد. همچنین او در ابتدای کتاب، به بررسی حکومت بیگانگان و جانشینان اسکندر پس از سلسله هخامنشیان می‌پردازد و نحوه‌ی شکل‌گیری فرهنگ یونانی در کشور را توضیح می‌دهد سپس به نقش مهم اشکانیان برای از بین بردن فرهنگ بیگانه اشاره می‌کند و همچنین  پیمان‌ها و صلح‌هایی که میان پادشاهان این سلسله از جمله پیمان میان  اردوان با آنتینیوخوس و مهرداد بزرگ با تیگران دوم، فرمانروای ارمنستان شکل گرفت را تحلیل می‌کند.
یکی از نکات برجسته‌ی این کتاب، تحلیل دقیق نویسنده در‌مورد نقش پارت به‌عنوان یک قدرت میانجی در تعاملات فرهنگی و تجاری میان شرق و غرب است. اولبریخت نشان می‌دهد که چگونه پارت‌ها با هوشمندی از موقعیت جغرافیایی خود برای گسترش نفوذ سیاسی و اقتصادی استفاده کردند. علاوه‌بر این، کتاب به بررسی چگونگی شکل‌گیری و تحول سلسله اشکانیان، روابط آنها با همسایگان قدرتمند مانند روم و چین، و نقش آنها در حفظ و انتقال میراث فرهنگی و دینی از جمله آیین زرتشتی می‌پردازد. اولبریخت همچنین به تحلیل جنبه‌های مختلف زندگی در دوره اشکانیان از جمله هنر، معماری، دین و آداب و رسوم اشاره می‌کند.
در مجموع، این کتاب به‌صورت سلیس و در‌ عین‌حال تخصصی نگاشته‌شده است و برای محققان و علاقه‌مندان به تاریخ ایران باستان و چگونگی بیرون راندن اقوام بیگانه سلوکی  توسط اشکانیان بسیار ارزشمند و جذاب خواهد بود. اولبریخت با دقت و تسلط بر منابع، تصویری گویا از یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران را ترسیم می‌کند که در آن پارت نقش محوری در تعاملات فرهنگی و تجاری میان شرق و غرب ایفا می‌کرد و به‌عنوان نگهبان از این مرز پر گزند محافظت می‌کردند.