کتاب بازار مکاره

«ما همه از زیر شنل گوگول بیرون آمده‌ایم» این جمله را ظاهرا داستایوفسکی گفته است هر چند برخی آن را به تورگنیف نسبت داده‌اند. هرکسی این جمله را گفته باشد نشان از تاثیر و اهمیت گوگول نه تنها در ادبیات روسیه، بلکه در ادبیات جهان دارد. گوگول با داستان‌هایش و به‌خصوص داستان شنل نقطه عطفی را در ادبیات روسیه رقم می‌زند که بسیار مهم است. این گوگول است که ادبیات روسی را از مرحلۀ داستان‌پردازی ساده و سنتی، به داستان‌های کوتاه امروزی ارتقا می‌دهد. مرحله‌ای که برخی منتقدان ادبی آن را ورود به رئالیسم انسان‌گرای روسی می‌دانند.
از تاثیر گوگول بر ادبیات جهان نقل و قول‌های گوناگونی وجود دارد. به عنوان مثال می‌گویند مسخ کافکا متاثر از داستان دماغ گوگول است یا شیوۀ برشت تحت تاثیر نمایشنامه‌های مردمی و انتقادی گوگول است و حتی نگاه ناتورالیستی آندره ژید را برآمده از نگاه گوگول می‌دانند.‌ از این رو آثار گوگول همچنان سرزنده و استوار به حیات خودشان ادامه می‌دهند و خوانندگان ادبیات در سراسر جهان از آثار او لذت می‌برند و داستان‌های او را شاید بارها و بارها خوانده‌اند. در ایران نیز آثار او خوانده می‌شود و بسیاری از داستان‌های کوتاهش از جمله مشهورترین آن‌ها یعنی شنل و دماغ به همراه برخی از داستان‌های دیگر او بارها ترجمه شده‌اند.
«بازار مکاره» در بردارندۀ تمامی آثار گوگول است. البته دو داستان او یعنی «تاراس بولبا» و «نفوس مرده»، به دلیل بلندی، در این مجموعه جای ندارند. داستان‌های کتاب «بازار مکاره» به همان ترتیبی قرار گرفته‌اند که برای اولین بار در روسیه چاپ شده‌اند. بنابراین خوانندگان این کتاب می‌توانند سیر نویسندگی گوگول را دنبال کنند و پیشرفت او را در داستان‌نویس به چشم ببینند. در این کتاب همچنین چند داستان نیمه‌تمام از گوگول هم آمده است که فقط در مجموعۀ کامل آثار او به چاپ رسیده‌اند. نام کتاب یعنی «بازار مکاره» در واقع نام یکی از داستان‌های کوتاه اوست. این داستان در کنار «شنل» و «دماغ» از مشهورترین داستان‌های اوست. وقایع این داستان در سال ۱۸۰۰ و در روستایی در اکراین می‌گذرد. در این داستان مردی به همراه همسر و دخترش به بازار می‌رود تا برخی از دارایی‌های خودشان از جمله مادیان‌شان را بفروشند. اما زندگی آن‌ها با خواستگاری یک جوان قزاق از دختر مرد و ظهور یک شیطان، کاملا دگرگون می‌شود.
داستان‌های «تک چهره»، «یادداشت‌های یک دیوانه»، «خیابان نفسکی» برخی دیگر از داستان‌های این مجموعه هستند. همۀ داستان‌های این کتاب از زبان روسی ترجمه شده‌اند و خوانندگانی که قبلا برخی از داستان‌های گوگول را خوانده‌اند این بار می‌توانند همۀ داستان‌های او را یک‌جا در اختیار داشته باشند و از خواندن داستان‌های درخشان و طنزآمیز گوگول لذت ببرند.