کتاب هنر خودشناسی

کتاب "هنر خودشناسی" چهارمین مجلد هنرهای معروف شوپنهاور است در باب هنر شناخت خویشتن یا معرفت نفس. این کتاب در میان آثار شوپنهاور جایگاه ویژه ای دارد و هم از دیدگاه موضوع و درونمایه و سبک نگارش، دفتری یگانه و منحصر به فرد است، هم به خاطر ماجراهای شگفتی که در پس زمینه تدوین آن قرار دارد. تدوین این اثر به اهتمام شوپنهاورشناسان آن هم سال ها پس از مرگ فیلسوف خود ماجرایی است.

به کوتاه سخن آنکه فیلسوف آلمانی قصد داشت کتابی خاص و خودمانی درباره خودش بنویسد و در آن هم به سبک زندگی خودش بپردازد هم به سیر تحولش در اشاره به تجربه های شخصی خود از مراوده با آدمیان، با جامعه زمانه خود و با آثار بزرگانی که پیش تر از وی در باب معرفت نفس آثاری نگاسته بودند و از هوراس و سنکا و جوردانو بروتو گرفته تا لاروشفوکو بالتاسار گراسیان، گوته و دیگران.

شوپنهاور در "هنر خودشناسی"، ضمن اشاره دقیق به تجربه های شخصی خود در زمینه های گوناگون، کتاب را با ضمیر اول شخص مفرد می نویسد و می کوشد در روند شکل گیری آن، به گونه ای خودشناسی ویژه برسد. فیلسوف شهیر آلمانی با رک گویی همیشگی و به دور از پرده پوشی بیشتر جاها از تجربه های خود و تحلیلش از وقایع و افکار می نویسد و هرجا درمی یابد همان معنا در آثار دیگران پیشتر به باریک بینی و ایجاز بیان شده، دقیقا خود آن نقل قول را به زبان اصلی می آورد.

گزین گویه ها و گفتاوردهای "هنر خودشناسی" از زبان های لاتین، یونانی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، انگلیسی و ... بیشتر به زبان اصلی آمده و بعدها شوپنهاورشناسان و مصححان برخی از آن ها را ترجمه کرده اند و داخل گیومه آورده اند. برخی اصطلاحات لاتینی هم ترجمه نشده که عبدالهی آن ها را هم به فارسی برگردانده و در موارد لزوم عین اصطلاح را نیز در پانوشت آورده یا توضیح داده است.

خود شوپنهاور نیز می دانسته که "هنر خودشناسی" به احتمال بسیار، پس از مرگش منتشر خواهد شد یا حتی می خواسته چنین شود و از این رو در تدوین آن شتاب به خرج نداده و در طول زندگی مدام سطرها و برگ هایی بر آن می افزوده اما پیوسته و در تمام مراحل تدوین آن را به جز از چند دوست بسیار صمیمی و آن هم فقط با ذکر نیت خود از نگارش آن نه خواندنش از دید دیگران پنهان می داشته است. از این رو کتاب در میان شوپنهاورشناسان به کتاب پنهان یا دفتر رازآلود معروف است.