کتاب فاجعه

در نمایشنامه های کوتاه بکت، زبان شاعرانه ی ایشان، و فضای تیره و خوابگونه ی آثار، به نحوی ست که می توان هر یک از آن ها را همچون شعری نمایشی تلقی کرد. فاجعه، مشتمل بر هفت نمایشنامه کوتاه است. بکت در این هفت نمایشنامه به بازگویی مصائب انسان امروزین میپردازد، و چهره ی کاریکاتورگونه ای از انسان، ارائه میدهد. که ترحم خوانشگر را نسبت به آدمهای دوروبر برمیانگیزد.

«فاجعه» نمایشنامه کوتاهی- که نام کتاب هم از روی آن برگزیده شده - روایتگر بی پناهی آدم هاست. بازیگری ایستاده، و کارگردان با دستورهایی که به دستیارش میدهد، او را برای عرضه، به تماشاگران - آن هم خلع سلاح شده و نیمه عریان- در وسط صحنه قرار میدهد، و پس از آنکه هر بلایی که میخواهند سرش میآورند، نمایش به پایان میرسد.

آیا میتوان ساده انگارانه اندیشید که نمایش به پایان رسیده است؟ آیا پایان نمایش شروع این تفکر نیست، که همه ی ما لخت و عور، در صحنه ی نمایش هستی رها شده ایم؟ آیا ما اینگونه عرضه نشده ایم؟ راستی مرز میان اختیار آدمی، و جبر زندگی، کجاست؟ این روند واماندگی انسانها، و کاراکترها را، میتوان در نمایشنامه های این مجموعه: چرک نویس برای نمایش یک و دو، بداهه سرایی اهایو، لالایی، صدای پا، چی کجا، فاجعه؛ جستجو کرد.

نگارش و شکل ساختاری این مجموعه نیز متفاوت است. هچمون: به کار بردن صفات، یا حروف الفبا به جای اسم کاراکترها، کشیدن مختصات صحنه ی نمایش، کشیدن حرکت بازیگران روی صحنه، توضیح آمد و شد نور صحنه و..