کتاب راه های رسیدن به خانه

"راه های برگشتن به خانه"، رمانی است در باب سکوت‌ها: سکوت‌های خانوادگی، تاریخی و نویسنده‌وار. الخاندرو سامبرا، با نثری مینیمالیستی و آمیخته با شاعرانگی، جهانی را تصویر می‌کند که در آن خاطرات شخصی، سیاست، و نوشتن به‌هم گره خورده‌اند. این رمان نه فقط بازتابی از کودکی در شیلی دوران دیکتاتوری است، بلکه تأملی است بر خود نوشتن، بر میل به بازسازی گذشته‌ای که گاه گم شده، گاه تحریف شده، و اغلب در میان خاطره و خیال معلق مانده است.
داستان از خلال چشم‌های پسری در سانتیاگوی سال ۱۹۸۵ آغاز می‌شود، زمانی که زلزله‌ای زیر پوست شهر و زیر پوست خانواده‌ها لرزه انداخته است. در میانه این لرزش‌ها، آشنایی او با دختری به نام کلودیا، راه را به سوی رمزگشایی‌هایی گشوده می‌کند که فراتر از عشق نوجوانانه‌اند؛ آن‌ها او را با واقعیت‌هایی ناگفته از پیرامونش مواجه می‌کنند. اما این فقط نیمه نخست روایت است. نیمه دوم، روایت نویسنده‌ای است که به گذشته خود بازمی‌گردد، گذشته‌ای که هم داستان اوست و هم داستان نسلی که در سایه دیکتاتوری زیست و سکوت کرد. سامبرا لایه‌های داستان را در هم می‌تابد: کودکی، نویسندگی، و جست‌وجوی حقیقت. رمان در مرز میان واقعیت و خیال، اعتراف و داستان، پیش می‌رود؛ جایی که قهرمان نویسنده‌گون آن، با زبان به گذشته نفوذ می‌کند - و در عین حال در آن گم می‌شود.
در مرکز این رمان، حافظه نشسته است؛ نه حافظه‌ای مطمئن، بلکه حافظه‌ای درزدار و شخصی که در برابر حافظه رسمی، ایستاده است. سامبرا از خود می‌پرسد: چه کسی روایت می‌کند؟ چه کسی سکوت می‌کند؟ و چگونه می‌توان به گذشته‌ای بازگشت که یا گفته نشده یا به عمد فراموش شده است؟ "راه های برگشتن به خانه" همچنین درون‌نگری‌ای است درباره‌ی نوشتن؛ نوشتن به‌مثابه نوعی زندگی مجدد، به‌مثابه شیوه‌ای برای فهم ریشه‌ها، حتی اگر این فهم قطعی نباشد. رمان نشان می‌دهد که چگونه کودکان دیکتاتوری، وارث خاطراتی مبهم، و راویان رویدادهایی هستند که خود تجربه‌اش نکرده‌اند، اما در بافت روح و زبان‌شان حک شده‌اند.
"راه های برگشتن به خانه" رمانی است ظریف و اندیشمندانه که در سادگی زبان، پیچیدگی تاریخ و هویت را بازمی‌تاباند. سامبرا، با درآمیختن داستان و فراداستان، شخصی و سیاسی، به ما نشان می‌دهد که بازگشت به خانه، نه یک حرکت فیزیکی، بلکه تلاشی ذهنی و زبانی برای ساختن گذشته‌ای قابل زیستن است. این اثر، در عین کم‌گویی، یکی از تأثیرگذارترین تأملات درباره‌ی حافظه و روایت در ادبیات معاصر آمریکای لاتین است.