کتاب یادداشت های یک ناشناس

داستایفسکی یکی از بزرگترین نویسندگان جهان و روسیه و خالق رمان‌های جاودانه‌ای همچون جنایت و مکافات، برادران کارامازوف، ابله، قمارباز، جن‌زدگان و... است. آثار او در سراسر دنیا مخاطبان بسیاری داشته است و در ایران نیز از دیرباز مورد توجه خوانندگان بوده است. بسیاری از خوانندگان، رمان‌های او را خوانده‌اند و تقریبا همۀ رمان‌هایش به فارسی بارها ترجمه شده‌اند.
داستایفسکی تعداد زیادی داستان کوتاه هم دارد، هرچند به اندازۀ رمان‌هایش، به آن‌ها توجه نشده است. برخی از این داستان‌های کوتاه از زبان روسی و یا یک زبان واسطه به فارسی ترجمه شده‌اند. نشر چام تمامی داستان‌های کوتاه و نیمه‌بلند داستایفسکی را در پنج جلد در دسترس خوانندگان قرارد داده است. این مجموعه از زبان روسی ترجمه شده است و مترجم با پانوشت‌ها و توضیحات و ارجاعات مناسب، به خواننده این امکان را می‌دهد تا فضای و مضمون داستان‌ها را به خوبی درک کند.
کتاب «یادداشت‌های یک ناشناس»، جلد چهارم این مجموعه است. این کتاب شامل سه داستان کوتاه از داستایفسکی است. این سه داستان عبارتند از: شوهری زیر تختخواب، دزد شرافتمند و پالزرونکوف. عنوان کتاب یعنی «یادداشت‌های یک ناشناس» در واقع عنوان فرعی داستان دزد شرافتمند است که نویسنده آن را در ذیل عنوان داستان ذکر کرده است. داستایفسکی طرح سه‌گانه‌ای را نوشته بود و قرار بود این داستان یکی از قسمت‌های این سه‌گانه باشد اما تنها دو قسمت از این سه‌گانه نوشته شد که این دو قسمت را هم بعدها داستایفسکی در هم ادغام کرد و تحت عنوان دزد شرافتمند منتشر کرد. داستایفسکی دو شخصیت به‌یادماندنی در این داستان خلق کرده است: آستافی ایوانویچ و یملیان الیچ. الیچ خویشتن خودش را گم کرده است و نمی‌تواند آن را پیدا کند و انگار ارتباطش به کلی با این دنیا قطع شده است. داستایفسکی در این داستان هم یکی از مضمون‌های اصلی آثارش را روایت می‌کند: نجات روحی سرگردان و گمشده. آستافی به یملیان سرپناه و غذا می‌دهد، اما او دائم‌الخمر است و از نوشیدن دست برنمی‌دارد، تا جایی که روزی مجبور می‌شود لباسی که آستافی برای مردی دیگر دوخته بدزد و در نهایت وقتی که به پایان عمرش نزدیک شده است، به این دزدی اعتراف می‌کند.
شوهری زیر تختخواب یکی از معروف‌ترین داستان‌های کوتاه داستایفسکی است. نویسنده این داستان را هم با تلفیق دو داستان کوتاه «همسر مرد دیگری» و «شوهر حسود» نوشته است. این داستان فضایی طنزآمیز دارد.
پالزرونکوف داستان کوتاه زیبایی است که روایت دلقکی است که مردم را می‌خنداند و از این راه امرارمعاش می‌کند اما آثار رنج روحی در چهره‌‌اش نمایان است و نویسنده حالت‌های روحی او را با ایجاز بیان می‌کند.
خوانندگانی که رمان‌های داستایفسکی را خوانده‌اند و از آن‌ها لذت برده‌اند، می‌توانند در مجالی کوتاه پا به دنیای او بگذارند و از داستان‌های کوتاه او هم لذت ببرند.